De supporters van Roda JC uit Kerkrade beschouwen ‘koempels’ als een geuzennaam, maar wat betekent koempel nu eigenlijk?
Koempel is de Limburgse variant van het Duitse woord ‘kumpel’ en de letterlijke betekenis is een persoon die in de mijnbouw werkt, maar heeft ook de betekenis van een maat of kameraad. Toen de mijnen in Limburg nog open waren, werkten mensen vaak in ploegendiensten van acht uur in de mijnen en dit werk was zeker niet zonder risico. Vanwege het zware werk en het gevaarlijke werk onstonden er vaak hechte vriendschappen tussen de koempels.
Roda JC en mijnbouw
De mijnbouw in Limburg begon eind negentiende eeuw, maar was destijds zeer kleinschalig, slechts een paar honderd mijnwerkers waren werkzaam onder de grond. Er zat echter een gestage groei in deze industrie en in 1910 waren er al 5.000 mensen actief in de Limburgse mijnen. Aan het begin van de jaren dertig was dat aantal al gegroeid tot 38.000, terwijl op het hoogtepunt in 1958, ruim 60.000 personen de kost verdienden als mijnwerker. Daarnaast waren er ruim 30.000 mensen actief in bedrijven die gerelateerd waren aan de Limburgse mijnbouw. In 1965 kondigde toenmalig minister van economische zaken Joop den Uyl de sluiting van de mijnen in Limburg aan en negen jaar later sloot de laatste mijn in Limburg haar deuren.
Mijnbouw speelt een voorname rol in de geschiedenis van Roda JC. De mensen actief waren in de mijnen werkten zeer hard en de wedstrijden van Roda JC waren een van de weinige vormen van vertier. Toen de mijnen in Limburg werden gesloten, was dit een grote klap voor de regio en een groot gedeelte van de aanhang van Roda JC kwam zonder werk te zitten.
De Oostelijke Mijnstreek, waartoe ook Kerkrade en Heerlen behoren, ging nadien door als ‘Parkstad’, maar de regio heeft zich in tegenstelling tot de Westelijke Mijnstreek nauwelijks opnieuw uit kunnen vinden.
De koempel – mentaliteit
De koempel-mentaliteit is een bekend begrip in Limburg, het betekent hard werken met meestal een gering resultaat en het altijd klaarstaan voor anderen, ondanks je eigen slechte situatie. De fans van Roda JC verwachten een dergelijke mentaliteit ook van de spelers van Roda JC, er dient voor elke bal gevochten te worden en men geeft niet op tot aan de laatste minuut. Deze voetbalterminologie is te vergelijken met de NOAD – mentaliteit die de supporters van NAC Breda verwachten van hun spelers: Nooit Opgeven Altijd Doorzetten.
Koempeltribune
In de thuishaven van Roda JC, het Parkstad Limburg Stadion, staat de fanatieke aanhang achter het doel op de Koempeltribune. Deze tribune heette tot het seizoen 2014/2015 de Westtribune, maar vanaf die voetbaljaargang verwijst de nieuwe naam van deze tribune naar de rijke historie van Roda JC Kerkrade en de kameraadschap tussen de supporters.
(Bron: Trouw – een leven met en zonder mijnen)